مسابقه طراحی یادمان میدان ولیعصر

مسابقه محدود طراحی یادمان میدان ولیعصر در مرداد ماه سال 1401 توسط سازمان زیباسازی شهر تهران و با حضور 17 شرکت و گروه فعال در زمینه معماری و مجسمه‌سازی برگزار گردید، که از این میان گروه معماری کارند به عنوان برنده مشترک این مسابقه انتخاب شد.

هدف اصلی مسابقه دستیابی به طرحی مناسب و درخور برای یادمانی در جزیره میانی میدان حضرت ولیعصر (عج)، با توجه به موقعیت استراتژیک این میدان در شهر تهران و وجه اسمی آن است.

تغییرات ایجاد شده در میدان طی چند سال اخیر، شامل تغییرات کالبدی، توسعه خطوط مترو و احداث ایستگاه در زیر میدان منجر به آشفتگی، اغتشاشات بصری و عدم انسجام فضایی درون، عدم شکل‌گیری یک شخصیت فضایی واحد در تراز منفی یک و تراز خیابان و همچنین گسستگی فضای داخلی از خیابان شده است که این امر لزوم بازطراحی میدان و استقرار المان معماری در آن را ضروری می‌نمود.

در راستای ساماندهی فضایی و ایجاد پیوستگی فرمی برای میدان در دو تراز خیابان و منفی یک و همچنین پاسخ به سویه یادمانی میدان از طریق فضا و نه صرفا طراحی المان، صورت‌بندی و ایده طراح در قالب سه اصل پیوستگی، آیینگی و ارتباط درون و بیرون و زمان به شرح زیر مطرح شد:

پیوستگی:

در برابر آشفتگی موجود در میدان، راهکار ما، ایجاد پوسته‌ای واحد برای میدان به منظور پیوند فضای درونی، دیوار و سقف با یکدیگر است. این پوسته که به مانند تجربه های معماری تاریخی ایران، دیوارها و سقف ها را یکپارچه می کند، با ایجاد وحدت در هر دو تراز میدان ولیعصر، به اجزا نظم بخشیده و فضای میدان را منجسم می سازد.

آیینگی و ارتباط درون و بیرون: 

پوسته‌ی یکپارچه طراحی شده‌ به دلیل جنس استیل براق خصوصیت بازتابندگی داشته و در عین حال که یادآور فضاهای آیینه‌کاری شده‌ در معماری دوره‌ی قاجار است، به ایده‌ی بازتاب در مجسمه‌سازی‌های معاصر در فضاهای شهری نیز اشاره می‌کند.

پوسته‌ای متکثر از قطعات مثلثی شکل که فضاهای مقدس آیینه‌کاری را به ذهن متبادر می‌کند. این ایده‌ به واسطه انعکاس به فرد اجازه می‌دهد تا بخشی از اثر بوده و بدین شکل به فضای میدان ولیعصر معنایی دوسویه می‌دهد و مخاطب را به عنوان بخشی از معنای اثر مطرح می کند.

علاوه‌بر‌این، امکان ارتباط بصری داخل میدان ولیعصر و بیرون و بالعکس از طریق این پوسته فراهم شده است.

زمان: 

در محل پیش‌بینی شده برای المان، پیشنهاد ما کاشت درخت سرو است. برخلاف دیگر المان‌های مصنوع در فضای شهری، درخت سرو به عنوان المان اصلی پروژه انتخاب شد. این درخت که  در حافظه جمعی و تاریخی ایرانی عنصری مقدس تلقی می‌شده ، به دلیل عمر طولانی خود باری از مفهوم زمان را به همراه دارد.

ترکیب آیینگی ناشی از فلز در پوسته داخلی و سرو به عنوان المان طبیعی، ضمن تأکید بر ارزش‌ها و مفاهیم معماری تاریخی ایران، خوانشی جدید از آن‌ها را مطرح می‌سازد، این عناصر در کنار یکدیگر به فضا معنا می‌بخشند و بدین شکل کل میدان بعد نمادین پیدا کرده و شخصیت می‌یابد.