سرمایه‌گذاری مشترک در شرکت معماری-بخش بیستم

زمانی که چندین شرکت معماری -مهندسی با یکدیگر همکاری می‌کنند، مدل‌سازی اطلاعات ساختمان می‌تواند پیچیده‌تر شود، که این امر هنگام تدوین اهداف پروژه در بخش مدل‌‌سازی، باید مورد توجه قرار گیرد. چالش‌های کار با دیگر شرکت‌ها با استانداردهای داخلی متفاوت، واقع در مکان‌های دورتر و با نرم‌افزارهای مختلف، می‌تواند بر جریان کار، کنترل کیفیت، برنامه زمانی و سودآوری پرو‌ژه تأثیر بگذارد. علاوه‌بر‌این ممکن است نیاز به آموزش‌های اضافی نیز باشد.

مالکیت مدل

در دنیای سنتی اجرای ترسیمات دو بعدی در شرکت معماری ، عمدتا با توجه به اینکه چه کسی نقشه‌ها را ترسیم کرده و چه کسی مالک آن‌هاست، ساده بود. زیرا در واقع کسی که نقشه‌ها را ترسیم می‌کرد، مالک آن‌ها نیز بود. در واقعیت، دنیای BIM به‌طور قابل ملاحظه‌ای پیچیده‌تر است، زیرا تقریباً هر مدل شامل عناصری خاص، یا برگرفته از اجزایی است که توسط افراد مختلف درگیر در پروژه، گرد هم آمده است. در ابتدای پروژه، ایجاد مالکیت عناصر مدل با استفاده از اسناد مربوطه، مانند سند  AIA E202TM 2008 دستورالعمل‌های مختص مدل‌سازی اطلاعات ساختمان، به تقسیم‌بندی شفاف وظایف و مالکیت اجزا کمک می‌کند.

مانند سایر ابزارهای خدمات، مدل اطلاعات ساختمان مشمول حق کپی رایت است. اسناد قراردادی مانند اسناد AIA از حق کپی رایت معمار بر ابزارهای ارایه خدمات مانند نقشه‌ها و دیگر مدارک خاص پروژه، از جمله مدلهای BIM دفاع می‌کند. سند AIA E202TM 2008 این حقوق را برای مدل اطلاعات ساختمان نیز در نظر می‌گیرد و بیان می‌کند که “تهیه‌کننده اجزای مدل هیچگونه حق مالکیتی در محتوای ارایه شده” توسط مدل ندارد. این امر بیانگر یکی از دلایل  منطقی برای مذاکره در مورد حقوق مالکیت و ثبت آنها در اسناد قراردادی پروژه است. حقوق استفاده از همه یا برخی از مدل‌ها ممکن است در تحویل پروژه مهمتر از مالکیت واقعی آن‌ها باشد. بر این اساس، تخصیص مناسب حقوق قانونی برای بازتولید، استفاده، ساخت آثار فرعی، توزیع و نمایش عمومی مدل‌ها باید در مراحل اولیه انجام شود و در اسناد قراردادی پروژه گنجانده شود. تخصیص حقوق باید با کاربرد مورد نظر از مدل‌ها مطابقت داشته باشد. این موارد در صورت لزوم، شامل حقوق دانلود مدل‌ها از سایت مربوطه و ایجاد مدارک فرعی برای اهداف مشخص است. باید به استفاده‌های احتمالی مالک از مدل پروژه، در طول بازه زمانی عمر بنا نیز توجه ویژه‌ای شود. همچنین بهتر است که به طرفین درگیر در مدل‌سازی حق استفاده از مدل‌های فرعی برای اهداف بازاریابی و آموزشی داده شود. علاوه‌بر‌این باید قبل از به اشتراک‌گذاری فایل مدل، اطلاعات خاص موجود در مدل‌ها – از جمله جزئیات استاندارد یک شرکت ، لوگوها ، الگوها و غیره – حذف شوند.

مدیریت هزینه

ساختار سنتی هزینه طراحی-مناقصه-ساخت برای پروژه های BIM در شرکت معماری قابل اجرا نیست. باBIM ، اقدامات اولیه در مراحل آغازین طراحی بیشتر است، و این باعث می‌شود که هزینه‌ها به دو مرحله طراحی شماتیک (SD) و توسعه طراحی (DD)  انتقال پیدا کند. ساختار هزینه سنتی برای پروژه CAD ممکن است مطابق جدول زیر باشد. هنگام در نظر گرفتن هزینه‌های مربوط به مراحل پروژه، باید تنظیمات مشابهی را در برنامه زمانی طراحی ایجاد کرد.

مرحله طراحی بیشترین ارزش را ایجاد می‌کند و بایستی بیشترین بخش منابع و در نتیجه هزینه به آن اختصاص پیدا کند. هزینه معمول 35 درصدی که قبلا برای دو بخش طراحی شماتیک و توسعه طراحی اختصاص داده می‌شد، می‌تواند برای پروژه‌های BIM حداقل 10 درصد بیشتر باشد. زیرا یک مدل طراحی شده خوب، شروع قوی‌ای برای تهیه اسناد فنی است. بدین ترتیب هزینه تخصیص‌یافته معمول برای تهیه اسناد ساخت نیز کاهش می‌یابد، (تا زمانی که تصمیمات اولیه طراحی در مرحله تهیه اسناد ساخت کاملا تغییر نکنند). خدمات مرحله ساخت نیز ممکن است کاهش یابد، با این فرض که مدل BIM در سطح مناسبی سازماندهی شده و توسط تیم سازنده پروژه مورد استفاده قرار می گیرد (جدول 1 نمونه‌ای از توزیع هزینه در پروژه‌های BIM را نشان می‌داد). نتیجه این امر بایستی تعداد درخواست‌های کمتر برای اطلاعات (RFIs) و اسناد هماهنگ‌تر باشد.

از ابتدای پروژه کارکنان با تجربه‌تری در آن مشارکت خواهند داشت. معماران جوان استعداد خوبی برای برطرف کردن چالش‌های نرم افزار BIM دارند اما همچنان به راهنمایی کارکنان ارشد در زمینه دانش لازم برای طراحی و ساخت پروژه در مرحله تهیه و توسعه مدل‌ها نیاز دارند. پروژه‌های دفتری با حضور معماران مجربی که می‌توانند همزمان روی مدل کار کرده و تصمیم‌گیری کنند، اکنون روند رایجی است. با توسعه BIM شرکت مهندسی-معماری هزینه‌های محتمل دیگری در سایر بخش‌ها دارد:

• BIM تجسم بصری و تصویرسازی را آسان‌تر می‌کند و می‌توان از این تصاویر با پرداخت هزینه اضافی استفاده کرد.
• مدل‌های معماری-مهندسی را می‌توان برای تولید نقشه‌های شاپ، زمان‌بندی و مدیریت امکانات استفاده کرد.
• هزینه‌های مهندسی-معماری باید در هر سطح توسعه مدل دست بالا در نظر گرفته شوند. پیچیدگی مدل تأثیر زیادی بر زمان مورد نیاز برای تکمیل کار و هماهنگی با همه رشته های مختلف دارد.

ثبت مدل‌ها، عملکرد و نگهداری

فرایند حفظ مدل‌ها با هدف ثبت (از جمله مسئولیت‌های بعد از پروژه) و همچنین تعیین وضعیت مدل‌های موجود در پایان پروژه، نیز از جمله مواردی است که باید مورد توجه قرار گیرد. با توجه به پیشرفت تکنولوژی و دغدغه‌هایی که در خصوص منسوخ  شدن نرم‌افزار و سخت‌افزارهای موجود طی 5 تا 10 سال آینده وجود دارد، طرفین پروژه باید اقداماتی را برای حفظ مناسب اسناد پروژه، به طوری که در آینده قابل دسترسی باشد، در نظر بگیرند. مالک و طرفین مشارکت‌کننده در تهیه مدل باید ترجیحاً قبل از شروع هرگونه مدل‌سازی، کاربردهای مورد نظر از مدل‌ها را پس از احداث بنا در نظر بگیرند. با انجام این کار، طرفین می‌توانند الزامات مدل‌سازی و شرایط قرارداد را متناسب با آن تنظیم کنند.

بهترین تجارب

معماران و کارفرمایان آن‌ها در موقعیت منحصر‌به‌فردی برای استفاده از BIM و ایجاد محیطی که ارزش حاصله را به حداکثر برساند، هستند. آنها می‌توانند این کار را با در نظر گرفتن BIM از مراحل اولیه برنامه‌ریزی پروژه و تعیین اهداف استفاده از آن انجام دهند. همچنین مهم است که مذاکرات قراردادهای پروژه‌های کلیدی به نحوی مطابق با برنامه اجرای BIM صورت گیرد، و آنها دغدغه‌های قانونی مشارکت‌کنندگان در پروژه را برطرف کنند.

این متن ترجمه ای است از بخش مدیریت پروژه طراحی در کتاب هندبوک حرفه ای معماری AIA

پروژه های گروه معماری کارند

ویلای شمس