اجزاء اصلی کنترل‌ کننده فرم ساختمان

اجزاء اصلی کنترل‌ کننده فرم ساختمان

در این بخش عوامل مؤثر بر فرم آپارتمان‌ها و شیوه اثرگذاری آن‌ها بر طراحی شرح داده شده است. اجزاء اصلی کنترل‌ کننده فرم ساختمان عبارتند از ارتفاع و حجم، عمق و پس‌نشستگی (Set back). این اجزاء بر شکل کلی ساختمان یا به عبارتی پاکت حجمی ساختمان اثر گذارند.

نحوه تفکیک ساختمان نیز از دیگر موارد قابل توجه است.

اجزاء اصلی کنترل‌ کننده فرم ساختمان
تصویر ۱. پاکت حجمی ساختمان تعیین‌کننده‌ی فرم آن نیست. این پاکت حجمی یا لفاف فضایی با کنترل و برنامه‌ریزی شکل می‌گیرد، در حالی که فرم بهینه‌ی ساختمان معمولاً با این طرح کلی کاملا متفاوت است.

بررسی اجزاء اصلی کنترل‌ کننده فرم ساختمان

ارتفاع و حجم آپارتمان از عوامل مؤثر بر یک فرم کالبدی ساخته‌شده با استانداردهای بالاست که متناسب با زمینه‌ی خود طراحی شده.

بیشتر بخوانید: آینده طراحی خانه لوکس:‌ اصول برتر معماری و طراحی داخلی در سال 2023

اجزاء اصلی کنترل‌ کننده فرم ساختمان
تصویر ۲. ساختمان قرار گرفته در سمت چپ تصویر یک ساختمان مربوط به دوره معاصر است که به خوبی از نظر ارتفاع و حجم با ساختمان مجاور خود هماهنگ شده است.

1. ارتفاع ساختمان

اجزاء اصلی کنترل‌ کننده فرم ساختمان
تصویر ۳. در یک ساختمان با عرض زیاد، اجزای عمودی نما به ایجاد تعادل و تناسب کمک می‌کنند.

ارتفاع یک ساختمان به نسبت پیکربندی یا حجم کلی آن یکی از عوامل مهم در تعیین میزان اثرگذاری آن بر محیط اطراف است.

برای دستیابی به یک فرم متناسب و کیفیت بالای طراحی بایستی طراح مطمئن شود که ارتفاع و حجم از هماهنگی لازم با یکدیگر برخوردارند.

تعیین ارتفاع یک ساختمان با توجه به موارد زیر صورت می‌گیرد:

  • حداکثر ارتفاع مجاز
  • کاراکتر محل و موقعیت ساختمان در بافت شهری
  • کاراکتر منظر خیابان در اطراف پروژه، به ویژه تداوم خط آسمان و نیاز به ایجاد نقاط تأکید
  • کریدورهای دید محلی به سمت خیابان، دیدهای استراتژیک و چشم‌انداز به سایر کاربری‌های شهری پس‌زمینه
  • تأثیر بالقوه بر فضاهای عمومی و املاک مجاور
  • عوامل مؤثر بر خرد اقلیم محلی، به ویژه باد
  • رابطه ارتفاع با عرض نما و عمق ساختمان
  • سازماندهی هر عنصر بلندمرتبه در ارتباط با لبه‌ی خیابان و سطح زمین. برای اطمینان از ثبات و استحکام در زمین، می توان از یک سکو به همراه یک عنصر بلندتر استفاده کرد.

۲. حجم ساختمان

اجزاء اصلی کنترل‌ کننده فرم ساختمان
تصویر ۴. بالکن‌های طراحی شده و برجسته و پیش‌آمده که در نماهای ساختمان های بزرگ تنوع و جذابیت بصری ایجاد می‌کنند؛ موقعیت: Islington، لندن؛ معمار: Pollard Thomas Edwards

حجم ساختمان اشاره به پیکربندی کلی آن دارد. نحوه جانمایی یک ساختمان در سایت اهمیت زیادی، به ویژه برای ساختمان‌های بزرگ دارد.

موارد زیر بایستی در ارتباط با حجم ساختمان مورد توجه قرار گیرند:

  1. اندازه سایت یا قطعه، هندسه، توپوگرافی و نحوه ارتباط آن با خیابان‌ها یا فضاهای باز مجاور. علاوه‌بر‌این لازم است که جهت‌گیری اصلی حجم ساختمان نیز مورد توجه قرار گیرد.
  2. تقسیم یک فرم بزرگ به چند فرم کوچکتر متصل به هم به منظور به حداقل رساندن اثر بصری
  3. توجه به نمایش عناصر مختلف عمودی، از قبیل  پایه و سر ستون‌ها، در طراحی حجم ساختمان
  4. استفاده از المان‌های تأکیدکننده افقی برای ساختمان‌های بلندمرتبه و المان‌های عمودی برای ساختمان‌های عریض، با هدف متعادل کردن ابعاد ساختمان.
  5. شکستن حجم ساختمان با استفاده از:
  • فرورفتگی و بیرون‌زدگی اجزای ساختمان به منظور پرهیز از نماهای یکنواخت و مسطح
  • ایجاد پس‌نشستگی (Set back) در طبقات بالاتر با هدف دستیابی به ارتفاع کف تا سقف مناسب، ایجاد مقیاس انسانی و نفوذ نور خورشید در خیابان یا فضای باز
  • بیان عملکردهای مختلف داخلی مانند سیرکولاسیون عمودی یا ورودی
  • تعریف آپارتمان‌های مستقل با هدف شخصی‌سازی  و هویت‌بخشی.
اجزاء اصلی کنترل‌ کننده فرم ساختمان
تصویر ۵. حجم این ساختمان با استفاده از عناصر معمارانه و یک بخش شفاف میانی، بین دو بخش بزرگتر، به خوبی شکسته شده است؛ موقعیت: Wellington، معماران: Designgroup Stapleton Elliot (DGSE)

6. نحوه اتصال نمای ساختمان و خط آسمان با لبه ی خیابان، با هدف حفظ و تداوم منظر خیابان

7. استفاده از فرم سقف برای ایجاد تأکید و جذابیت بصری

اصول طراحی مورد توجه در ساختمان‌های بزرگ

  • از ایجاد تضاد و تباین قابل توجه بین مقیاس ساختمان آپارتمان پیشنهادی و سایر ساختمان‌های مجاور خودداری کنید. در صورت نیاز از پس‌نشستگی و یا حجم‌های اضافی برای حفظ وحدت زمینه استفاده کنید.
  • در نقاطی که بافت شهری زمینه از مقیاس کمتری برخوردار است، از حجم‌های واسط برای هماهنگی و یکپارچگی توسعه جدید با محیط مجاور استفاده کنید.
  • هنگامی که ساختمان در لبه‌ی خیابان قرار می‌گیرد، برای پرهیز از تسلط بصری، از پس‌نشستگی یا پیش‌آمدگی برای طبقات بالاتر استفاده کنید.
  • برای اجتناب از شکل‌گیری فرم‌های بسیار بزرگ، حجم کلی را به بخش‌های کوچکتر تقسیم کنید. در صورت لزوم یک ساختمان بزرگ باید بتواند به صورت مجموعه‌ای از اشکال مجزا خوانده شود. این امر میزان تسلط بصری را کاهش داده، جذابیت ایجاد می‌کند و ممکن است به ساکنین و کاربران ساختمان کمک کند تا الگوی استفاده از فضا را بشناسند.
  • در نمای ساختمان‌های کشیده تنوع ایجاد کنید؛ به عنوان مثال جلو یا عقب بردن حجم منجر به ایجاد جذابیت و ریتم بصری می‌شود.
  • برای حفظ تداوم لبه‌ی خیابان، ساختمان‌های بلند را روی یک سازه‌ی سکو مانند قرار دهید.
اجزاء اصلی کنترل‌ کننده فرم ساختمان
تصویر ۵. در طراحی این ساختمان به منظور کاهش مقیاس، یک بلوک بزرگ به خوبی به اجزای ثانویه‌ی کوچکتر، که عمدتا عمودی نیز هستند، تقسیم شده است؛ موقعیت:‌ Auckland؛ معمار: Andre Hodgskin.

طراحی ساختمان‌های بلندمرتبه و بزرگ باید به گونه‌ای باشد که حداکثر دسترسی به نور خورشید را برای واحدهای آپارتمانی و فضاهای باز بیرونی فراهم کند.

ساختمان‌های بزرگ و بلندمرتبه معمولا در بافت شهری اطراف خود به عناصر نشانه‌ای تبدیل می‌شوند. این عناصر شاخص بایستی طبق استانداردهای بالای معماری طراحی شوند و کیفیتی برجسته داشته باشند.به عنوان مثال وقتی فرم یک ساختمان باریک و بلند است، در معماری آن باید کیفیت ظرافت به چشم بخورد.

چرا خدمات کارند مناسب کسب‌وکار ما است؟

گروه طراحی معماری کارند، تاسیس‌شده در سال ۱۳۸۳ توسط علی شریعتی و زهرا سربندی، فارغ‌التحصیل فوق‌لیسانس معماری از دانشکده معماری دانشگاه شهید بهشتی، در زمینه معماری فعالیت می‌نماید. این گروه با تمرکز بر معماری زمین‌مدار و مرتبط با مکان، از طریق مطالعه و بررسی معماری گذشته ایران، به بیانی معاصر برای طراحی پروژه‌های معماری با کاربری‌های مختلف و مقیاس‌های متفاوت دست یافته است. این گروه در طول دوره فعالیت خود، به اجرای پروژه‌های معماری از جمله طراحی ویلا پرداخته و به تشریفات جوایز متعددی در داخل و خارج از کشور دست یافته است. هدف اصلی این گروه، ترکیبی متجدد از ارزش‌های معماری ایرانی سنتی با نیازها و تحولات معاصر را در کارهای ارائه شده خود است.

منبع

https://www.aucklanddesignmanual.co.nz/sites-and-buildings/apartments#/sites-and-buildings/apartments/guidance/the-building/principal-components-controlling-building-form/building-height-and-massing

پروژه های گروه معماری کارند

مجتمع مسکونی کوهسار

اجزاء اصلی کنترل‌ کننده فرم ساختمان

نوشته‌های مشابه