راه‌اندازی BIM در شرکت معماری-بخش هجدهم

پس از عقد قرارداد پروژه در شرکت معماری، اهداف مدل‌سازی اطلاعات ساختمان بایستی منتقل شده، مجددا ارزیابی یا تعیین شوند. تعیین اهداف اولیه برای موفقیت یک پروژه حیاتی است و یکی از پیش‌نیازهای مذاکرات قرارداد است. تدوین یک نقشه راه به صورت مشارکتی با کارفرما، تیم طراحی معماری و پیمانکار بالقوه برای برآوردن اهداف مدل‌سازی پروژه ضروری است. این امر به بهترین شکل با توسعه یک برنامه اجرایی برای مدل‌سازی اطلاعات ساختمان انجام می‌شود.

تعیین اهداف

برنامه اجرایی مدل‌سازی در شرکت معماری یکی از مهمترین ابزارهای مدیریت پروژه است. این برنامه مکمل برنامه پروژه بوده، و وقتی به وضوح نوشته شود، شامل موارد زیر است:

1. نقش‌ها و مسئولیت‌ها
2.  اهداف و کاربردهای داخلی و خارجی مدل‌سازی اطلاعات ساختمان
3. پروتکل مدل‌سازی
4. برنامه فرآیند
5. سطح توسعه

در حالی که برخی از موضوعات به اشتراک‌گذاری اطلاعات با استفاده از مدل‌‌سازی اطلاعات ساختمان جدید نیستند، اما فرآیندهای جدید خاصی وجود دارد که به دلیل نیاز اساسی به ارتباط و هماهنگی مناسب باید ترسیم شوند. اولین بخش مهم برنامه اجرایی مدل‌سازی بایستی تهیه یک فهرست پروژه باشد. تعریف واضح نقش‌ها و مسئولیت‌ها، به ویژه با معرفی نقش‌های جدیدی که بخشی ذاتی از روش مدل‌سازی اطلاعات ساختمان هستند، ارتباطات و گردش کار را تسهیل می‌کند.

 دومین بخش اصلی برنامه، تعیین اهداف داخلی و خارجی مدل‌سازی اطلاعات ساختمان برای پروژه است. اهداف داخلی، اهداف تیم طراحی معماری و اهداف خارجی، اهداف مالک و پیمانکار هستند. این اهداف می‌تواند شامل مواردی مانند زمانبندی‌، هماهنگی، مدیریت سرمایه، تجزیه و تحلیل انرژی و هماهنگی باشد، اما تنها محدود به این موارد نمی‌شود.

این بخش از برنامه اجرایی مدل‌سازی باید در ابتدای پروژه با مشارکت همه افراد درگیر در پروژه تنظیم شود، زیرا سطح توسعه مورد انتظار برای مدل‌سازی (LOD) را تعیین می‌کند. LOD سطح خاص مدل‌سازی است که بایستی برای پروژه تکمیل شود، که معمولاً بر اساس مراحل پروژه به چند بخش تقسیم شده و به شدت تحت تأثیر اهداف پروژه قرار می‌گیرد.

سومین و شاید مهمترین بخش، سطح توسعه (LOD) مدل مجازی است. سطح توسعه توسط اهداف پروژه هدایت می‌شود. در این زمینه AIA سندی را به عنوان پایه‌ای برای تعیین سطوح جزئیات مربوط به پروژه تهیه کرده است. این سند می‌تواند کاملاً مورد استفاده قرار گیرد، یا حتی می‌توان گامی فراتر برداشت و برای هر یک از اجزای مدل یک مسئول (model element author:MEA) تعیین کرد، بدین ترتیب توسعه و رساندن هر یک از بخش‌های مدل به سطح جزئیات مورد نظر دارای مسئول خاصی است. LOD دارای نقش‌ها، مسئولیت‌ها و انتظاراتی است که همه در یک مجموعه گرد هم آمده‌اند. بهترین روش این است که ماتریس یا برنامه مشخصی برای تعیین سطح جزئیات مورد انتظار، به عنوان بخشی از قرارداد داشت، که با مؤلفه‌ای از برنامه اجرایی مدل‌سازی اطلاعات ساختمان همراه شود.  با استفاده از مدل‌سازی یا بدون آن، با پیشرفت پروژه نیاز به جزئیات افزایش می‌یابد در یک برنامه اجرایی مدل‌سازی، سطح توسعه ممکن است بسته به مجموعه اسناد ساخت یا مرحله پروژه، به شیوه متفاوتی تعریف شود. صرف نظر از این موضوع، نکته این است که هرکسی در سطوح پایین‌تر به اطلاعات مورد نیاز خود دست می‌یابد و هر کسی در سطوح بالادست می‌داند که به چه اطلاعاتی نیاز دارد تا تهیه شود، و تا چه حد و چه موقع لازم است این اطلاعات تعریف شوند. برنامه اجرایی این فرآیند را ساده و کارآمد نگه می‌دارد، که این امر در پروژه های پیچیده یا زمانی که مدل برای موارد مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرد، بسیار اهمیت پیدا می‌کند.

برای مدیر پروژه در شرکت معماری ، درک برنامه اجرایی پروژه بر اساس روش مدل‌سازی اطلاعات ساختمان، در توسعه هزینه‌ها، درک جریان کار، کارکنان مورد نیاز در مراحل مختلف طراحی و مستندات پروژه اهمیت دارد. همچنین این برنامه امکان ارتباط بین پیچیدگی‌های فرآیند مدل‌سازی اطلاعات ساختمان را برای همه اعضای تیم فراهم می‌کند. بحث فوق از بخش‌های برنامه اجرایی مدل‌سازی است که قابل مذاکره نبوده و باید مورد توجه قرار گیرد. بسته به نیاز پروژه، بخش‌های زیادی وجود دارد که ممکن است به برنامه اضافه شود. گاهی اوقات فرآیندی در برنامه پروژه مؤثر است که شامل کل برنامه زمانی و اقدامات پروژه، برنامه‌های به اشتراک‌گذاری یا همگام سازی اطلاعات، توضیح خروجی‌های مورد انتظار برای تحویل در هر نقطه عطف پروژه، توضیحاتی در مورد ساختار مدل پروژه و غیره باشد. برنامه خاصی که بتواند برای همه پروژه‌ها مناسب باشد، وجود ندارد، اما یک شرکت معماری می‌تواند یک الگوی استاندارد برنامه اجرایی برای شروع فرآیند تهیه کند.

تحویل پروژه

 همه پروژه‌ها در شرکت معماری خصوصیات کاملاً متفاوتی دارند و استفاده از روش مدل‌سازی اطلاعات ساختمان (BIM) می‌تواند تحت تأثیر روش تحویل انتخاب شده باشد. تیم طراحی معماری باید برای تدوین یک برنامه اجرایی شفاف برای مدل‌سازی با توجه به روش تحویل و اهداف پروژه، با مالک همکاری کند. هر پروژه دارای برنامه کاری و زمان‌بندی و بودجه است. تصورات زیادی از مدل‌سازی و تأثیرات احتمالی آن بر برنامه زمانی یک پروژه وجود دارد. اگر شما یک مالک، پیمانکار، معمار یا مهندس هستید، تصورات شما متفاوت خواهند بود. برداشت‌های معمول به شرح زیر است:

برای مالک: توانایی بررسی گزینه‌های طراحی بیشتر، اجرای آسان‌تر تغییرات، تحویل سریع‌تر پروژه، برآورد هزینه و پیشنهاد قیمت بهتر و مزایای نگهداری و عملیات تاسیسات.

برای پیمانکار: طراحی تعریف‌شده‌تر، مسائل کمتر در خصوص هماهنگی بین بخش‌های مختلف پروژه، کاهش تاخیرات در برنامه، برآورد هزینه و پیشنهاد قیمت بهتر و کاهش هزینه‌های بالاسری

برای تیم طراحی: هماهنگی بهتر، خطاها و اشتباهات کمتر و هزینه‌های کمتر در ساخت‌و‌‌ساز

تصورات اشتباه رایج در مورد استفاده از مدل‌سازی اطلاعات ساختمان (BIM)

تصورات اشتباه رایج در مورد استفاده از مدل‌سازی اطلاعات ساختمان (BIM)  می‌تواند شامل موارد زیر باشد:

مالکان، مدیران پروژه و پیمانکاران اغلب زمان لازم برای ایجاد تغییر را اشتباه می‌فهمند. این فرض رایج که ایجاد تغییرات به راحتی عمل کلیک کردن روی موس است، درست نیست. اجرای تغییرات در طول تهیه اسناد ساخت و مراحل ساخت می‌تواند مشکل باشد. میزان مشکلات بر اساس نرم افزار خاصی که برای مدل‌سازی استفاده شده، میزان تغییرات، و سطح توسعه مدل(LOD)  تعیین می‌شود. به عنوان مثال، اگر سطح توسعه مدل پیچیده باشد و با اطلاعات پایگاه داده یکپارچه باشد، این تغییر می‌تواند بر داده‌‌های موجود در تمام اسناد اثر بگذارد. قطعات پیچیده زیادی در یک مدل وجود دارد که باید بررسی و هماهنگ شوند. اطمینان به نرم‌افزار برای انجام درست این کار، معقول نیست.

کارفرمایان و متخصصان طراحی که از روش مدل‌سازی اطلاعات ساختمان یا BIM  استفاده نمی‌کنند، گاهی تصور می‌کنند که استفاده از این شیوه مدل‌سازی به تیم  مهندسان-معماران اجازه می‌دهد تا کار خود را سریع‌تر انجام دهند. مدلهای BIM دارای اطلاعات بسیاری هستند و بسیاری از تصمیمات مهم باید در مراحل اولیه فرآیند طراحی معماری اتخاذ شوند. در غیر این صورت، تغییرات بعدی حتی بیشتر از استفاده از نرم‌افزار اتوکد دو بعدی زمان‌بر هستند. اغلب برای کارفرمایان و تیم مهندسان و معماران مشکل است که در مراحل اولیه طراحی تصمیم‌گیری کنند، تصمیم‌گیری در ابتدای پروژه منجر به کوتاه‌تر شدن برنامه زمانی می‌شود. ممکن است کارفرما بر این باور باشد که در طول روند توسعه پروژه در هر زمان می‌توان تصمیم‌گیری کرد. اگرچه ذهنیت اکثر کارفرمایان این است که برنامه پروژه می‌تواند کوتاهتر باشد، اما در واقع ممکن است نیاز باشد به مراحل طراحی زمان بیشتری اختصاص داده شود.  

برای ایجاد تغییرات لازم در برنامه زمانبندی موجود، به منظور سازگاری آن با مدل‌سازی اطلاعات ساختمان، آماده باشید. مراحل طراحی شماتیک (SD) و توسعه طراحی (DD) طولانی می‌شوند. فرض بر این است که خدمات مربوط به اسناد ساخت (CD) و مرحله ساخت (CP) کاهش پیدا می‌کند. این فرض برای  اسناد ساخت تنها در صورتی مناسب است که تصمیمات به موقع گرفته شوند و تغییری رخ ندهد. (شکل 2)

تیم

انجام پروژه به شیوه مدل‌سازی اطلاعات ساختمان یا BIM  لزوماً به این معنی نیست که همه اعضای تیم در یک سطح هستند. ترکیب یک تیم پروژه می‌تواند از مشاوران متعدد که هر کدام از نرم‌افزارهای مختلف مدل‌سازی یا غیر مدل‌سازی استفاده می‌کنند، تشکیل شود، تا یک شرکت معماری واحد ارایه‌دهنده همه خدمات، که همه رشته‌ها در آن از یک پلتفرم یکسان استفاده می‌کنند. پیمانکار یا مدیر ساخت‌و‌ساز برای استفاده از مدل‌سازی (BIM)، به ویژه در پروژه‌هایی که از سیستم مدیر ساخت یا پیمانکار عمومی (Construction Manager:CM/General Contractor:GC  ) (مشاور طراحی) ، طراحی-ساخت یا تحویل یکپارچه پروژه (Integrated Project Delivery: IPD) استفاده می‌شود، یکی از اعضای حیاتی تیم خواهد بود.

اگر مدل از طرف کارفرما، برای عملیات و مدیریت تاسیسات استفاده شود، مدیران مسؤول تأسیسات ساختمان باید آموزش‌ها، نرم افزار و پشتیبانی مناسب در اختیار داشته باشند. این امر بایستی به عنوان بخشی از اهداف مدل‌سازی اطلاعات ساختمان توسط مالک در نظر گرفته شود.

این متن ترجمه ای است از بخش مدیریت پروژه طراحی در کتاب هندبوک حرفه ای معماری AIA

پروژه های گروه معماری کارند

ویلای شمس